Çocuk ve Sorumluluk

Çocuk ve Sorumluluk

Çocuklardaki toplumsallık duygusunun gelişmesi, çocuklara yüklenecek sorumluluk duygusuyla doğrudan bağlantılıdır. Çocuklar, doğuştan sorumluluğu üstlenecek becerilerle donatılmıştır. Anne babanın görevi, çocuktaki bu becerileri ortaya çıkartıp geliştirmektir. Üç yaş civarındaki çocukların taklit etme kabiliyeti geliştirmiştir. Anne babaya özenerek yaptıkları işleri taklit etmeye çalışırlar. Bu dönemden itibaren anne babalar ya çocuğun bu yeteneğinin gelişmesine katkıda bulunur ya da gelişimini engellemeye çalışır. İki buçuk- üç yaş civarındaki çocuklar bir şeyler taşımaktan ve anne babalarının yaptıkları işleri yapmaktan zevk alırlar. Sofradaki tabakları kaldırmaya, evi süpürmeye, elbiselerini giyip çıkarmaya çalışırlar. Anne baba zaman zaman çocukların bu isteklerini engellemeye çalışırlarsa da büyük bir direnişle karşılaşır. Çocuklar getir götür işlerini içeren emirleri yerine getirmekten ve kendi başlarına yemek yemekten büyük bir zevk alır. Fakat zamanla çocuğun yardım ve taklit etme yeteneği körelir ve çocuk anne babanın isteklerini ya yerine getirmez ya da istemeye istemeye yapar. Bunun temel nedeni ise, çocuğun sorumluluğu üstlenme eğiliminin anne baba tarafından desteklenmemesidir. Çocukları sorumluluğa iten sebeplerin başında aşırı şımartılma, aşırı koruma ve aşırı kurallar gelir. Koruyucu anneler, çocuklarının her ihtiyacını kendileri yerine getirir.Beş yaşındaki çocuklarına yemek yedirir, elbiselerini giydirir, okula giden çocuklarının çantalarını taşır, ödevlerini yaparlar. Sokakta koşmalarına,başka çocuklarla oyun oynamalarına izin vermezler. Aşırı kuralcı anne babalar ise her şeyin mükemmel ve belli kurallar çerçevesinde olmasını ister. Bu nedenle çocuklarının yaptıkları hiçbir işi beğenmezler ve her işlerine burunlarını sokarak, çocukların iş yapma isteklerini kırarlar. Sorumluluk duygusuyla donatılmayan çocuklar, anne babalarının isteklerini yerine getirmez, yardım etmeyi sevmez, sosyal kurallara uymaz ve arkadaşlık ilişkilerinde de yetersizdir. En büyük sorunu okulda yaşar; derslerde başarı göstermez, ödevlerini yapamazlar. Sorumluluk bilincini öğrenen çocuklar ev işlerinde ve diğer birçok alanda anne babalarına yardım eder. Arkadaşlarıyla çok iyi geçinirler ve ödevlerini eksiksiz yaparlar. Çocukta sorumluluk duygusunun geliştiğini gösteren bazı görevler aşağıda verilmiştir. Eğer çocuk bunların çoğunu yapıyorsa, çocuğun sorumluluk duygusu geliştirmiştir.

3-5 Yaşındaki Çocuklar:

• Ayakkabılarını ve elbiselerini kendi giyer.
• Yemeğini yardım almadan yer.
• Oyundan sonra oyuncaklarını toplar.
• Annesinin yardım talebine olumlu cevaplar verir ve sofranın kurulması gibi bazı ev işlerinde annesine yardım eder.
• Oyuncaklarını arkadaşlarıyla paylaşır.